Μια εικόνα της τότε Ελλάδας! Η ιστορία των Ασφαλειών Ζωής και Υγείας στην Ελλάδα ξεκινάει τη χρονιά του 1964. Τότε το πολίτευμα ήταν Βασιλευόμενη Δημοκρατία! Πρωθυπουργός ήταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, το κόμμα του οποίου, η ΕΡΕ, είχε την πλειοψηφία στη Βουλή. Το συγκρότημα Λαμπράκη, με κυρίαρχη την εφημερίδα «Τα Νέα», τον σφυροκοπούσε ανελέητα. Τότε δολοφονήθηκε στη Θεσσαλονίκη ο Λαμπράκης, βουλευτής της ΕΔΑ από παρακρατικές οργανώσεις που υποστηρίζονταν από την ΕΡΕ, το κόμμα της Δεξιάς. Το σύνθημα των καιρών του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Γεωργίου Παπανδρέου, πατέρα του Ανδρέα, ήταν: Οι εκλογές «της βίας και της νοθείας»! Το «Χίλτον» μόλις είχε κλείσει έναν χρόνο λειτουργίας. Μπροστά από την είσοδό του δεν υπήρχε δρόμος, υπήρχε ένα ρέμα, όπως και πίσω του. Οι όχθες του ποταμού Ιλισσού, στο ύψος της Μιχαλακοπούλου, ήταν γεμάτες από προσφυγικά σπίτια και καλύβες. Η Συγγρού είχε πολυκατοικίες μέχρι του ΦΙΞ. Μετά και μέχρι τον παραλιακό δρόμο, τη Λεωφόρο Ποσειδώνος, υπήρχαν οικόπεδα και χωράφια. Το βράδυ δεν υπήρχε επαρκής φωτισμός και σε ορισμένα σημεία ιερόδουλες έκαναν… τροτουάρ!
Ο βασικός μισθός που ίσχυε στη χώρα ήταν περίπου 1.000 δρχ. το μήνα. Η διαμονή στις πολυκατοικίες της εποχής εθεωρείτο πολυτέλεια και όσοι ζούσαν σε αυτές αισθάνονταν προνομιούχοι! Η οδός Πατησίων και η Λεωφόρος Αλεξάνδρας μέχρι τους Αμπελοκήπους, η Κυψέλη, το Παγκράτι, η Νέα Σμύρνη ήταν αστικές ακριβές συνοικίες! Η Κηφισιά, το Παλαιό Ψυχικό, και λίγο λιγότερο το Παλαιό Φάληρο, ήταν πάντα η κορυφή των συνοικιών. Όλη η υπόλοιπη Αθήνα ήταν γεμάτη σπίτια του ενός ή δύο ορόφων με αυλές και κοινές τουαλέτες.
Οι Έλληνες της επαρχίας πουλούσαν τα χωράφια τους για να αγοράσουν διαμέρισμα στην Αθήνα! Αρκετοί αγόραζαν θυρωρεία! Ο κατασκευαστής φρόντιζε να υπάρχει ένα μικρό δωμάτιο στο υπόγειο (3Χ4 τ.μ.) με μια κουζινίτσα (1Χ1 τ.μ.) στη μια γωνία και ένα μπάνιο με ντους (1Χ1 τ.μ.) στην άλλη και το ονόμαζαν «διαμερισματάκι» του ενός δωματίου. Επειδή ο θυρωρός φρόντιζε τους κοινόχρηστους λογαριασμούς, ο κανονισμός της πολυκατοικίας προέβλεπε μισθό θυρωρού 1.000 δρχ. Έτσι, εξασφάλιζε στέγη και εισόδημα!
Τα πιο συνηθισμένα και δημοφιλή διαμερίσματα ήταν τα δυαράκια των 50-60 τ.μ. Όποιος, όμως, αγόραζε τριαράκι των 70-80 τ.μ. στις ακριβές συνοικίες που αναφέρθηκαν πιο πάνω, ήταν πιο προνομιούχος και καμάρωνε. Οι λίγοι που αγόρασαν τεσσάρι των 90-100 τ.μ. δεν μιλιόντουσαν!
Οι γνωστοί τούς αντιμετώπιζαν με θαυμασμό. Ας μη μιλήσουμε για τα ρετιρέ!
Την εποχή εκείνη το επάγγελμα του Πολιτικού Μηχανικού και του Αρχιτέκτονα δέσποζε επιβλητικά. Όλοι οι γονείς που είχαν κόρες με προίκα στόχευαν σε γάμο με Πολιτικό Μηχανικό! Μεγάλο prestige!
Η ταρίφα για να παντρευτεί η κόρη Πολιτικό Μηχανικό ήταν μία ή περισσότερες πολυκατοικίες ή οικόπεδο με ή χωρίς μετρητά για να σηκωθεί η πολυκατοικία!
Το μέσο εισόδημα των Πολιτικών Μηχανικών, τότε, ήταν 8.000 δρχ. περίπου το μήνα. Οικόπεδα έβρισκαν όσα ήθελαν και με αντιπαροχή.
Αν είχες ένα οικόπεδο, το παραχωρούσες και έπαιρνες, ανάλογα, 2-3 διαμερίσματα ως αντιπαροχή για την αξία του οικοπέδου σου. Τα υπόλοιπα 4 έως 6 τα πουλούσε ο Πολιτικός Μηχανικός, πριν ακόμη ολοκληρωθούν. Οι αγοραστές τα αγόραζαν από τα μπετά. Από τα σχέδια. Με λίγα λόγια, η πολυκατοικία σηκωνόταν με τα λεφτά των αγοραστών!
Κρέας έτρωγαν οι Έλληνες μία, το πολύ δύο φορές την εβδομάδα. Τα λαδερά εντάσσονταν καθημερινά στο διαιτολόγιό τους. Στα χωριά έτρωγαν κρέας το Πάσχα και τα Χριστούγεννα! Στην Καλαμάτα και σε όλη σχεδόν την Πελοπόννησο, οι Έλληνες της εποχής, τα Χριστούγεννα και το Πάσχα, έτρωγαν γίδα βραστή, γίδα ψητή, μοσχάρι βραστό, μοσχάρι ψητό και… γαλόπιτα για επιδόρπιο! Είχαν γιορτή! Οι τραγουδιστές της εποχής ήταν ο Μεσιέ Mπιθί, ο Μίστερ Κόκοτας, ο Καλαντζής, η Μαίρη Λίντα, ο Χιώτης, η Μπελίντα, η Νάντια Κωνσταντοπούλου, η Νανά Μούσχουρη, η Τζένη Βάνου και ο Γ. Βογιατζής.
Η Ελλάδα δεν είχε τηλεόραση. Είχε μόνον ραδιόφωνο και η εκπομπή «Πικρή μικρή μου αγάπη», που χορηγούσε το απορρυπαντικό TIDE, είχε αναγκάσει τις Ελληνίδες να περπατάνε στο δρόμο με το τρανζίστορ στο αυτί και να ακούν τη δακρύβρεχτη εκπομπή! Σε κάποια μπουάτ εμφανίστηκε ο «γύφτος» Χατζής με τη βαριά φωνή. Άγνωστος μεταξύ αγνώστων. Ο Στράτος Διονυσίου τότε περνούσε για πολύ λαϊκός και δεν πουλούσε στην κοσμική Αθήνα. Βέβαια, ο Στέλιος Καζαντζίδης ήταν από τα πρώτα ονόματα του λαϊκού και μιλούσε στις καρδιές των «σκληρών» και «πονεμένων» παλικαριών της εποχής!
Τα τσιγάρα αγοράζονταν δυο-δυο ή τρία-τρία, χύμα από το περίπτερο. Τα κάπνιζαν με… καρφίτσα, για να μη χάσουν. Οι γόπες στο δρόμο ήταν δεν ήταν μισό πόντο η καθεμία! Αν κάποιο πολυτελές αυτοκίνητο περνούσε μπροστά από τους τροχονόμους της εποχής, όσο και αν ακούγεται παράξενο και απίστευτο, οι τροχονόμοι χαιρετούσαν στρατιωτικά, γιατί υπέθεταν ότι θα έπρεπε να είναι κάποιο σημαντικό πρόσωπο της Αυλής ή των λιγοστών μεγαλοβιομηχάνων. Υπενθυμίζουμε ότι τότε υπήρχε η Ελληνική Βασιλευόμενη Δημοκρατία με Βασιλιά τον Παύλο, πατέρα του μετέπειτα Βασιλιά Κωνσταντίνου. Η κοσμική ζωή της Αθήνας περιστρεφόταν γύρω από το παλάτι και τον Κωνσταντίνο Καραμανλή! Οι δεξιώσεις γίνονταν όλες στη «Μεγάλη Βρεταννία» και στο «King George», τα δύο μοναδικά πολυτελή ξενοδοχεία της τότε Αθήνας.
Λίγο πριν από την εποχή εκείνη εμφανίστηκε και η εγκυκλοπαίδεια Americana, η οποία μάλλον είχε τα πρωτεία της εισαγωγής της «Προσωπικής, Πόρτα, Πόρτα Πώλησης» στη χώρα μας. Θυμάμαι ότι με τη μέθοδο «Πόρτα-Πόρτα» πουλούσαμε την εγκυκλοπαίδεια στα αγγλικά προς 15.000 δρχ. τη σειρά! Αν ο οποιοσδήποτε επιχειρηματίας άκουγε στην τότε Ελλάδα ότι ξένη εταιρεία σκόπευε να έλθει στη χώρα μας να πουλάει ένα … μπαούλο τόμους, την Εγκυκλοπαίδεια «Αμερικάνα», στα αγγλικά, προς 15.000 δρχ. τη σειρά, σίγουρα θα τον αποκαλούσαν τρελό!
Στις αρχές της δεκαετίας του 1960 η Ελλάδα πεινούσε και η δυστυχία ήταν διάχυτη παντού. Ασφαλώς θα διερωτηθείτε, πώς ήταν δυνατόν να καρποφορήσει μια παρόμοια προσπάθεια να πουλάμε μία εγκυκλοπαίδεια στα αγγλικά προς 15.000 δρχ. τη σειρά, όταν ο μηνιαίος μισθός ήταν 1.000 δρχ.! Η απάντηση είναι απλή. Με την αφόρητη πιεστική πώληση που μας έμαθαν και με ατέλειωτες δόσεις! Τότε ακούστηκαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα φράσεις όπως «Συστάσεις», το «Κλείσιμο της Πώλησης» κ.ά.
Προσέξτε ποιο ήταν το μυστικό που μας έκανε να πουλάμε την εν λόγω εγκυκλοπαίδεια σε όποιον βρίσκαμε μπροστά μας, ακόμη και στη μάνα μας και στον πατέρα μας. Η προκαταβολή ήταν ένα πεντακοσάρικο, αλλά η βασική προμήθεια για κάθε πώληση ήταν χίλιες επτακόσιες δραχμές! Δύο σχεδόν μισθοί! Γνωρίζοντας οι Αμερικανοί ότι οι Έλληνες ήταν φιλότιμοι και νοικοκυραίοι και ότι ανταποκρίνονταν στις υποχρεώσεις τους και πλήρωναν τα γραμμάτιά τους, αποφάσισαν να χρηματοδοτήσουν τις πωλήσεις τους!
Το ποσό της προμήθειας των χιλίων επτακοσίων δρχ. τότε ήταν αυτό που έκανε τους πρωτοπόρους πωλητές της εποχής εκείνης να τρελαθούν στην κυριολεξία και να χάσουν τον ύπνο τους! Για πρώτη φορά συνειδητοποιούσαν ότι η είσπραξη ενός πεντακοσάρικου από γνωστούς, φίλους και συγγενείς για την «επιμόρφωση των παιδιών τους» γεννοβολούσε… χίλιες επτακόσιες δραχμές προμήθεια! Ήταν σαν να κέρδιζες σε σημερινά λεφτά 1.000 ευρώ με 1.500 ευρώ για κάθε πώληση!
Οι λίγοι καλοί πωλητές πουλούσαν μέχρι και δέκα σειρές την εβδομάδα! Δηλαδή εισέπρατταν 10.000 με 15.000 ευρώ την εβδομάδα!
Φρόντιζαν και οι Αμερικανοί να αναρτούν έναν πελώριο πίνακα στο γραφείο – πρώτο γραφείο ήταν στην οδό Φιλελλήνων στο Σύνταγμα – τα ονόματα των πρώτων πωλητών, με αποτέλεσμα να βλέπουμε εμείς οι νέοι πωλητές τα χρήματα που κέρδιζαν οι «μεγάλοι» και παθαίναμε… αμόκ! Δαιμονιζόμασταν! Είναι να μην τρελαίνεσαι; Στην κυριολεξία είχαμε χάσει τον ύπνο μας.
Ασκούσαμε αφόρητη πίεση σε φίλους και συγγενείς να αγοράσουν την εγκυκλοπαίδεια, για να επενδύσουν στο… μέλλον των παιδιών τους! Κάναμε σαν αφηνιασμένοι! Κυριαρχούσε η συνηθισμένη αντίρρηση: «Και τι να την κάνουμε την εγκυκλοπαίδεια στα αγγλικά;». Η απάντηση ήταν: «Μα έχει η εγκυκλοπαίδεια μέσα σύστημα εκμάθησης της αγγλικής γλώσσας!» και δείχναμε τις σελίδες που έλεγαν:
My name is John, what is your name?
Επιπλέον, δείχναμε στους ταλαίπωρους Έλληνες της εποχής τις σελίδες του τόμου παρουσίασης που ήταν πλαστικές και παρουσίαζαν το σώμα του ανθρώπου. Η μία πλαστική σελίδα είχε έγχρωμο το σκελετό του ανθρώπου, η δεύτερη το κυκλοφορικό σε άλλο χρώμα, η τρίτη το μυϊκό σύστημα κ.ο.κ.
Ήταν πολύ εντυπωσιακές!
Αν μας έλεγαν ότι τα παιδιά ήταν… 3 χρονών, απαντούσαμε:
«Τόσο το καλύτερο. Μέχρι να ενηλικιωθούν, θα την έχετε εξοφλήσει!».
Τα γραμμάτια ήταν των 500 δρχ. το μήνα, σχεδόν ο μισός μισθός τους! Τώρα πώς τα κατάφερναν ήταν άλλο θέμα. Φροντίζαμε να πουλάμε και σε εύπορους Έλληνες της εποχής. Π.χ. ένα διευθυντικό στέλεχος κέρδιζε 5.000 δρχ. το μήνα ή, οι επιχειρηματίες, περισσότερο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι την εποχή εκείνη ένας δαιμόνιος Κύπριος, ονομαζόμενος Επιφανείου, είχε αναστατώσει ολόκληρη την Ελλάδα γιατί κυκλοφορούσε με μια τζάγκουαρ, μόλις είχε παντρευτεί μια μικρούλα αφράτη και κατάξανθη, κόρη ενός Στρατηγού, και λόγω συγγένειας, έπαιρνε άδεια εισόδου σε όλα τα Στρατόπεδα της χώρας, πούλαγε την Εγκυκλοπαίδεια, πρώτα στο Διοικητή της μονάδας, και μετά έπαιρνε σβάρνα όλους τους υπόλοιπους αξιωματικούς, ταγματαρχέους, λοχαγούς, και έφτασε να πουλάει 15-20 σειρές την εβδομάδα!
Πρέπει να πούλησε χιλιάδες εγκυκλοπαίδειες Americana ο εν λόγω Κύπριος πωλητής, και φυσικά κέρδισε αμύθητα ποσά για την εποχή εκείνη. Αργότερα εξαφανίστηκε από το προσκήνιο. Ακούστηκε ότι έκανε μεγάλη ζωή και κατασπαταλούσε τα κέρδη του με τακτικές δεξιώσεις στα μεγάλα ξενοδοχεία της Αθήνας.
Η ζωή τότε ήταν πολύ φτηνή και με 100 μισθούς των 1.000 δρχ. (περίπου €3.000) αγόραζες ένα διαμέρισμα των 80-100 τ.μ. ανάλογα με την περιοχή. Σήμερα, βέβαια, με 100 μισθούς των €1.000 δεν αγοράζεις ούτε ένα δωμάτιο. Σ’ αυτή την εποχή, λοιπόν, των έντονων ταξικών αντιθέσεων και των ακραίων πολιτικών πεποιθήσεων εμφανίζονται οι Ασφάλειες Ζωής και Υγείας στη χώρα μας!
Η Πιεστική Προσωπική Πώληση πέρασε στο χώρο των Ασφαλειών και κυριάρχησε μέχρι των ημερών μας.
